روز گذشته در راستای دانش‌افزایی، آموزش و پرورش منابع انسانی متخصص و مهارت آموخته در حوزه صنعت سنگ و صنایع وابسته، همچنین با آرمان هم‌افزایی و بهره‌مندی دوسویه از توان علمی، فنی و اجرایی، تفاهم‌نامه همکاری بین سازمان نظام مهندسی معدن ایران و انجمن سنگ ایران منعقد شد. این تفاهم‌نامه به امضای دکتر رضا بستامی رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران و دکتر بهرام شکوری رییس انجمن سنگ ایران رسید.
برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزشی با هدف آموزش نیروهای شاغل در حوزه صنعت سنگ و صنایع وابسته و تامین نیروی انسانی ماهر مورد نیاز این حوزه در زیرشاخه‌های مرتبط با هدف ارتقای جایگاه شغلی کارکنان حوزه سنگ و صنایع مرتبط با راهبری سازمان و انجمن، تبادل دانش فنی و افزایش توان علمی، فنی و تجربی مربیان، مدرسان، کارشناسان و متخصصان حوزه سنگ، همکاری و همیاری در جهت‌دهی طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی در حوزه معادن سنگ، همکاری در اشتغالزایی و تسهیل ورود مهارت آموختگان به بازار کار در حوزه معادن سنگ، همکاری در جهت شناخت مشکلات فنی و مهندسی معادن به منظور ارتقا توان فنی مسوولان فنی و مهندسان، همکاری در جهت کاهش حوادث معدنی، همکاری به منظور انتقال تجربه از مهندسین با سابقه به مهندسان جوان و همکاری و تلاش انجمن در جهت به کارگیری مسوولان فنی در صنایع معدنی به‌ویژه کارخانجات سنگبری و آموزش آنان از جمله محورهای اصلی این تفاهم‌نامه است.
قابلیت صادرات ۵ میلیارد دلاری در صنعت سنگ تزئینی وجود دارد
رییس انجمن سنگ ایران گفت: باتوجه به پتانسیل معادن قابل دسترس در کشور، قابلیت صادرات و ارزآوری سالیانه پنج میلیارد دلاری در صنعت سنگ تزئینی کشور وجود دارد.
دکتر بهرام شکوری در آیین امضای تفاهم‌نامه همکاری بین انجمن سنگ ایران و سازمان نظام مهندسی ایران افزود: بیش از ۶ هزار واحد معدنی و فراوری سنگ تزئینی در کشور وجود دارد که زمینه اشتغال به کار حدود ۶۰۰ هزار نفر را به وجود آورده است.
وی اظهار داشت: سالیانه به‌طور متوسط ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن سنگ تزئینی در کشور استخراج می‌شود و میزان تولید هیچ‌گاه از ۱۵ میلیون تن فراتر نرفته است.
دکتر شکوری عمده سهم فروش محصولات این صنعت در داخل کشور است و سالیانه به‌طور متوسط ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون دلار ارزآوری از محل صادرات داشته است، در حالی که ترکیه با دارا بودن ذخایر سنگ تزئینی همانند ایران و با تنوع سنگ کمتر، سالیانه بیش از ۳.۲ میلیارد دلار از محل صادرات این محصولات ارزآوری دارد.
وی بیان داشت: اکنون استاندارد جهانی استخراج از ذخایر ۲ درصد، اما در کشورمان نیم درصد است و چنانچه به این نُرم جهانی نزدیک شویم، دستیابی به صادرات پنج میلیارد دلاری و اشتغالزایی برای حدود یک میلیون نفر در این حوزه دور از دسترس نیست.
رییس انجمن سنگ ایران تصریح‌کرد: حضور در بازارهای صادراتی ایجاب می‌کند که در حوزه‌های معدن، بازاریابی و فرآوری به ارتقای توانمندی‌های خود بپردازیم و باید بدانیم در کنار نیاز به نوآوری‌ها و تجهیزات، نیازمند توسعه آموزش نیروی انسانی هستیم.
دکتر شکوری با بیان اینکه در بخش معدن در این حوزه مشکلات اساسی وجود دارد، ادامه‌داد: تاکنون در حوزه اکتشافات معدنی اقدام اساسی انجام نشده است و نیاز داریم تا ذخایرمان را به چند برابر میزان فعلی برسانیم. همچنین باید به توسعه حفاری‌های اکتشافی در این حوزه مبادرت ورزیم و با تربیت نیروی انسانی، سرمایه‌گذاران را به سمت این صنعت جلب و جذب کنیم.
رییس انجمن سنگ ایران یادآوری کرد: در حوزه استخراج معادن نیز، در عمل نیروی کار متخصص و ماهر در اختیار نداریم، در حالی که در این صنعت حتی مواردی همچون جهت برش، اندازه برش و غیره می‌تواند به خلق ارزش افزوده بیشتر بیانجامد.
وی اضافه‌کرد: همین معضل در حوزه فرآوری محصولات نیز وجود دارد که سبب شده تا نتوانیم سنگ استاندارد تولید کنیم؛ این در حالی است که برخی کارخانجات فرآوری این حوزه با آخرین متد شرکت‌های اروپایی کار می‌کنند اما نمی‌توانند به سنگ استاندارد برسند که ناشی از معضل کمبود آموزش نیروی انسانی است.
دکتر شکوری ابراز امیدواری کرد با کمک وزارت صمت و همچنین سازمان نظام مهندسی معدن ایران می توان ضمن پوشش ضعف‌های یاد شده در زنجیره ارزش سنگ‌های تزئینی کشور، تولید، درآمدزایی و ارزآوری بیشتری را در این حوزه شاهد باشیم.
وی یادآور شد: ۹۹ درصد واحدهای سنگ تزئینی در مقیاس کوچک و متوسط هستند که این انجمن در کنار دولت برنامه‌هایی برای احیاء واحدهای راکد و نیمه‌فعال در این حوزه دارد، به‌طوری که سال گذشته این انجمن با کمک ایمیدرو و شرکت ایمپاسکو ۱۶ معدن راکد که سال‌ها غیرفعال بودند را به چرخه تولید بازگرداند.
اطلس سنگ‌های تزئینی تهیه می‌شود
دکتر شکوری همچنین از کلید خوردن طرح جامع سنگ‌های تزئینی در کشور و تهیه اطلس سنگ‌های تزئینی که در همین طرح پیش‌بینی شده خبر داد.
رئیس انجمن سنگ ایران تصریح‌کرد: امروز به‌جد به دنبال راه‌اندازی شورای سیاستگذاری برای همه زنجیره‌های معدنی هستیم، زیرا بخش خصوصی چالش‌ها و راهکارها را می‌داند، همچنین اعضایی از سازمان نظام مهندسی معدن، معاون معدنی وزارت صمت، خبرگان و اعضای هیات مدیره انجمن‌های صنفی معدنی نیز در این شورا حضور دارند که می‌تواند در پیشبرد امور و حل مشکلات موثر باشد.
نبود آموزش، صنعت سنگ تزئینی را به مخاطره انداخته است
رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران روز گذشته در مراسم انعقاد تفاهم‌نامه همکاری بین سازمان نظام مهندسی معدن ایران و انجمن سنگ ایران اظهار داشت: سازمان نظام مهندسی معدن ایران، بزرگترین NGO معدنی کشور و تنها تشکلی در این حوزه است که قانون دارد.
رضا بستامی بیان داشت: این سازمان اکنون دارای ۴۵ هزار عضو حقیقی و حقوقی است که ۱۲ هزار نفر آنها پروانه اشتغال دارند.
بستامی با اشاره به وجود حدود ۱۲ هزار معدن در سطح کشور که فقط ۶ هزار و ۵۰۰ مورد آنها فعال است، گفت: عواملی نظیر کمبود یا نبود سرمایه، نبود علم کافی نزد بهره‌بردار، معارضان محلی و دولتی و غیره، از جمله دلایل غیرفعال بودن بیش از نیمی از معادن کشور است.
وی یادآور شد: از بین ۸۱ نوع ماده معدنی موجود در کشور، بیشترین آنها مربوط به سنگ تزئینی است که به‌ویژه در چند استان از جمله اصفهان، فارس، لرستان، مرکزی، یزد و آذربایجان‌های شرقی و غربی قرار گرفته‌اند.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران ادامه‌داد: مشکل اصلی در صنعت سنگ تزئینی، استاد کار محور بودن استخراج آن است، به‌طوری که بیش از ۹۰ درصد معادن این بخش را شامل می‌شود.
وی اضافه‌کرد: همچنین در این حوزه فقط در معادن سطحی کار کرده‌ایم و معدن زیرزمینی نداریم.
بستامی خاطرنشان‌کرد: در این زمینه آمادگی داریم تا با ارتقای آموزشی پرسنل و کارگران، ذخایر سنگ تزئینی را افزایش دهیم.
وی اظهار داشت: با وجود اینکه بهترین کارخانه‌ها را در کشور در اختیار داریم که از نظر تجهیزات و امکانات حتی از کارخانجات ایتالیایی بالاتر هستند، اما در زمینه تولید، گریدبندی و بسته‌بندی مشکل داریم که نیازمند آموزش است.
رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران همچنین با اشاره به اینکه بزرگترین حوادث معدنی در بخش سنگ اتفاق می‌افتد، آن را ناشی از استادکار محور بودن این صنعت برشمرد و تاکید کرد: باید تلاش کنیم تا حوادث را در سطح کارخانجات و معادن کاهش دهیم.
وی یکی دیگر از نگرانی‌ها در این صنعت را باطله‌های معدنی و لزوم مدیریت آنها برشمرد تا به بهانه‌ای برای تعطیلی آنها از سوی دستگاه‌هایی همچون محیط زیست و منابع طبیعی تبدیل نشود.