چکیده مقاله: تراورتن یک سنگ رسوبیِ غنی از کربنات است که توسط آب های سرد و گرم رسوب پیدا می کند. مانند تمام سنگ های طبیعی دیگر، ویژگی های مقاومتی تراورتن با توجه به شرایط و مکان های استفاده، اهمیت بسیار زیادی دارد. ساختارِ متخلخل تراورتن یک ویژگی بسیار مهم است که مقاومت کلی سنگ را تحت تاثیر قرار می دهد. حوضه ی دنیزلی، یکی از اصلی ترین مناطق تراورتن دنیا محسوب می شود. در این مطالعه، ویژگی های مقاومتی و ارتباطات بین پارامترهای به دست آمده از تراورتن دنیزلی مورد مطالعه قرار گرفتند. مقادیر مقاومت فشاری تک محوری (UCS) در این سنگ، از 9.58 تا 132.32 مگاپاسکال متغیر بود. تراورتن های نوع نوچ (Noche) به عنوان تراورتن هایی که 59 تا 100 درصد مقاومت بیشتری نسبت به سنگ های تراورتن دیگر داشتند، شناسایی شدند. آزمایش های مقاومت خمشی تحت بار متمرکز (مقاومت خمشی 3 نقطه ای ) و مقاومت خمشی تحت گشتاور پایدار (مقاومت خمشی 4 نقطه ای) نیز در این سنگ انجام شدند. میان این آزمایش ها، یک ارتباط خطی دیده شد. تغییرات پارامترهای مقاومتی با توجه به نوع برش سنگ نیز برای اولین بار در این سنگ نشان داده شده است. هم چنین دیده شد که مقادیر مقاومت تحت بار موازی با لایه بندی، 1.44 برابر بیشتر از مقادیر اندازه گیری شده در حالت بار قائم است.
نکات مهم:
- اگرچه ترکیب شیمیایی و کانی شناسی تراورتن ها مشابه هستند، اما وزن واحد حجم (دانسیته) آن ها با توجه به میزان تخلخل، متغیر است.
- تبلور کانی کلسیت در فضاهای متخلخل لایه بندی ها، ممکن است مقاومت سنگ در حالت بار موازی با لایه بندی را افزایش دهد.
- زبری سطح نیز ممکن است بصورت بخشی باعث افزایش مقادیر مقاومت سنگ شود.
- با توجه به نتایج آزمایشات، برش نوع وین کات (Vein-cut) نه تنها می تواند در کاربرد نماهای قائم مورد استفاده قرار گیرد بلکه در کابردهای افقی نیز استفاده شوند. برای دریافت متن کامل مقاله به کانال انجمن سنگ ایران به نشانی@iranstoneassociation مراجعه نمایید.
