پایگاه خبری تحلیلی اقتصادی شاخص اقتصاد
حال بد صنعت سنگ؛ جایگاه ایران در صادرات، با داشتن یک چهارم ذخایر سنگ دنیا کجاست؟ / پایگاه خبری تحلیلی اقتصادی شاخص اقتصاد
ایران به واسطه سهولت دسترسی به بازار سنگ و موقعیت جغرافیایی، نیروی جوان و متخصص و وجود ذخایر غنی در زمینه تنوع سنگ نما مقام اول، ذخیره سنگ مقام سوم و در فرآوری و تولید رتبه چهارم جهان را دارد. با وجودی که ۲۵ درصد ذخایر سنگ دنیا در ایران است، اما در صادرات این صنعت جایگاه مطلوب و مشخصی ندارد.
صنعت سنگ ایران که یکی از صنایع ریشه دار همانند دیگر صنایع کشور است، این روزها به دلیل مشکلات حمل و نقل و تامین مواد مصرفی و موارد مربوط به انتقال پول و تحریم‌های بانکی حال چندان خوبی ندارد.هم‌اکنون ایران بسیاری از بازارهای هدف صادراتی خود را به واسطه تحریم‌های پولی – بانکی و نیز مشکلات داخلی از جمله گمرکی، قوانین دست و پاگیر و بوروکراسی اداری از دست داده است، به گونه ای که بیش از ۵۰ درصد از استخراج و تولید در صنعت سنگ کشور به دلیل مشکل مالی فعالان اقتصادی، افت داشته است.
طبق آمارهای موجود صادرات سنگ نما کشور در سال ۹۴ حدود ۱۸۷ میلیون دلار، سال ۹۵ با رشد ۶.۵ درصدی به ۲۷۴ و در سال ۹۶ با رشد ۲۴ درصدی ۳۴۱ میلیون دلار بوده است. این آمار طبق گفته احمد شریفی دبیرکل انجمن سنگ ایران در سال ۹۷ حدود یک میلیون تن سنگ فرآوری نشده و حدود ۶۰۰ هزار تن هم سنگ فرآوری شده بوده که این روند در سال ۹۸ و ۹۹ کاهش پیدا کرده است، به طوری که در سال ۹۸، ۲۰ درصد کاهش کلی و در سال ۹۹ هم حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش داشتیم. به عبارتی سال ۹۹ نسبت به سال ۹۷ بیش از ۳۰ درصد افت صادرات داشته ایم.
مشکلات اصلی این حوزه مربوط به تحریم‌ها، عوارض صادراتی در وزارت صمت، جابجایی پول در کشورهای خارجی بیان شده است. همچنین در کشورهای خارجی ما امکان انبار و برنامه‌های صادراتی و حمایت‌های دولتی را نداریم. همه این عوامل باعث شده تا به جای افزایش، پتاسیل بسیار خوبی که در صنعت سنگ وجود دارد به سمت کاهش برود.
در همین حال کارشناسان صنعت سنگ استان اصفهان معتقدند: در چرخه استخراج معادن و فرآوری سنگ های تزئینی و خروج از رکود، باید صادرات این صنعت با حضور در بازارهای هدف سنگ و عرضه توانمندی های این صنعت افزایش یابد. هم اینک معادن سنگ در اختیار بخش خصوصی است و دولت در استخراج و فرآوری سنگ تزئینی و نما دخالت و نقشی ندارد. همچنین تولید غیراستاندارد و کیفیت پایین به دلیل استفاده از ماشین آلات فرسوده، بسته بندی نامناسب و قیمت بالای تولید باعث شده است تا جایگاه ایران در بازارهای بین المللی ضعیف و متزلزل شود.
همچنین فعالان صنعت سنگ ساختمانی استان اصفهان در کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان که با هدف احصاء صنعت سنگ ساختمانی برگزار شد، مسائل و چالش‌های پیش روی خود را توجه نسبت به مقوله امنیت سرمایه‌گذاری در زمان تصویب قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های متعدد و بعضاً متناقض، لزوم تسهیل سرمایه‌گذاری در بخش معادن، ضرورت نظارت بر قیمت‌گذاری، افزایش کرایه حمل‌ونقل، مشکلات گمرکی، مسائل مربوط به نقل و انتقالات پول و افزایش قیمت شرکت‌های کشتیرانی ایران عنوان کردند و بر رفع این موانع تاکید کردند.
دکتر مهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست، فقدان اطلاعات و تحلیل جامع در حوزه صادرات سنگ به‌خصوص صادرات کوپ خام سنگ را علت اختلاف‌نظر بین برخی از فعالان صنعت سنگ و مدیران وزارت صمت دانست و پیگیری مسائل مهم این حوزه را از وزارت صمت خواستار شد.
صادرات و فروش سنگ‌های ایران به نام دیگر کشورها در بازار از جمله مشکلات و دغدغه های موجود صنعت سنگ است.با توجه به اینکه ۸۰ درصد سنگ ما به صورت کوپ به چین صادر و آنجا فرآوری و دوباره به ایران برمی‌گردد، ضروری است تا در این زمینه نیز تدبیری برای فرآوری در داخل برای جلوگیری از خروج ارز از سوی دولتمردان صورت گیرد.
ظرفیت بازار ایران ۲۰۰ میلیون متر در سال است که تولید کنونی کشور به دلیل شرایط تحریمی و ساخت وسازها، حدود یک سوم این رقم یعنی ۷۰ میلیون متر است. حدود ۱۰ میلیون متر از این رقم صادر و مابقی صرف مصرف داخلی می‌شود.
در همین حال می طلبد تا دولتمردان برای رفع دغدغه های فعالان صنعت سنگ، در نرخ ارز و نوآوری ماشین الات فرسوده با توجه اینکه ۶ هزار واحد کارخانه سنگبری موجود در کشور داریم و مشخص نیست چند درصد از آنها مجهز به تکنولوژی‌های روز دنیاست، تسهیل در قوانین و مقررات صادراتی، عوارض گمرکی، حمل و نقل و دیگر مسائلی که از نحوه تولید تا صادرات برای صنعتگران سنگ دخیل است، چاره اندیشی کنند.دولت آینده باید برای رفع موانع صادراتی و مشکلات اقتصادی با توجه به شرایط موجود و شرایط سخت فعالان اقتصادی، در امر صادرات تسهیلگری کند و قوانین دست و پاگیر و رانت های موجود اقتصادی را کنار بزند تا شاهد رونق دوباره تولید باشیم.