در ابتداي طرح، كاربرد مورد نظر مشخص شده و سپس سایر عوامل با توجه به آن تعيين می شوند. به طور كلي عوامل مهم در انتخاب سنگ ساختماني مناسب عبارتند از : قيمت، رنگ، دوام و مشخصات فني.

1-1دوام :

دوام يك سنگ ساختماني به معنای پايداري آن در مقابل تهاجم شيميايي و عوامل هوازدگي است. مأسفانه دوام سنگ كه بايد مهمترين عامل در انتخاب سنگ باشد، اغلب مورد توجه قرار نمي گيرد. بسياري از ساختمان های گران قيمت وجود دارند كه در انتخاب سنگ آنها به اين موضوع توجه نشده و از اين ناحيه متضرر شده اند. از عوامل طبيعي كه روي اين موضوع اثر
مي گذارند، ساخت، بافت و تركيب كاني شناسي را مي توان نام برد. موقعيت نصب سنگ در ساختمان و كاربرد آن نيز عامل ديگري است كه روي دوام سنگ مؤثر است. علاوه بر اين، شرايط آب و هوايي نيز بسيار مهم می باشد. در آب و هواي گرم و مرطوب، هوازدگي شيميايي و در آب و هواي سرد و خشك، هوازدگي فيزيكي مؤثرتر است.

1-1-1- ساخت :

هر ضعفي در ساختار سنگ اثر تهاجم عوامل هوازدگي را سرعت مي بخشد. بنابراين سطوح درزه ها، سطوح لايه بندي، سطوح گسل يا هر نوع شكاف ناشي از گسل يا چين خوردگي (شامل تركهاي برشي) همگي شرايط مناسب را براي تأثير عوامل هوازدگي و يخبندان به وجود مي آورند.

1-1-2- بافت :

سنگ ممكن است داراي دانه هاي هم اندازه از نوع درشت دانه يا ريزدانه، يا داراي بافت پرفيري (دانه هاي نامساوي) باشد. سنگ هاي درشت دانه زودتر از سنگهاي ريزدانه گسيخته مي شوند و بخصوص به تغييرات دما حساس اند. اين نوع گسيختگي حداقل تا حدودي به علت تفاوت ضرايب انبساطي كاني هاي سازنده سنگ مربوط مي شود. سنگها همچنين ممكن است متراكم يا متخلخل باشند. سنگ متراكم ديرتر از سنگ متخلخل متلاشي مي گردد. سنگ هاي متراكم تقريباً غيرقابل نفوذ هستند، لذا عوامل هوازدگي نمي توانند سريعاً عمل نمايند. از طرف ديگر، سنگ هاي با تخلخل باز و مويين، آب را به سادگي جذب
مي كنند و بر اثر يخبندان دچار ترك خوردگي مي شوند.

1-1-3- تركيب شناسي :

از آنجايي كه كانيهاي مختلف داراي مقاومتهاي متفاوتي در برابر هجوم عوامل هوازدگي مي باشند، طبيعي است كه سنگها به دليل دارا بودن كانيهاي سازنده متفاوت، داراي مقاومتهاي گوناگوني نيز در برابر هوازدگي باشند و آنهايي كه داراي كاني هاي با مقاومت كمتر هستند، زودتر بر اثر عوامل مختلف آسيب مي بينند.

1-1-3-1- كانيهاي مضر :

برخي از كانيهاي مشخص (سولفورهاي آهن) را مي توان در كليه شرايط به عنوان كانيهاي مضر در نظر گرفت، در حالي كه برخي از كاني هاي ديگر، مانند ميكا فقط در مقادير زياد و در برخي از سنگها مانند ماسه سنگها و مرمرها مضر هستند. يكي از علل تغيير رنگ در سنگها كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد، وجود كاني هاي ناپايدار است كه به سهولت به كاني ديگري تبديل مي شوند، اين كاني ها اغلب از نوع سولفورهاي آهن بوده، در مجاورت رطوبت اكسيده شده و به هيدروكسيد تبديل مي شوند كه نتيجه آن لكه دار شدن سنگ است. مهمترين كاني هاي مضر به شرح زير مي باشند :

فلينت يا چرت , ميكا , پيريت ,ترموليت

 1-2 رنگ :

اين عامل بيشتر از نقطه نظر معماران مهم است، اگرچه مهندسان نيز به آن توجه دارند. معمولاً رنگهاي روشن نسبت به رنگهاي تيره ترجيح داده مي شوند. اين موضوع خصوصاً در سنگ هاي آهكي مهمتر است زيرا اكثر رنگهاي تيره سنگهاي آهكي در نماي بيرون ساختمان بر اثر نور خورشيد و آلودگي هوا دوام ندارند. رنگ سنگ از ويژگيهايي است كه از نظر اقتصادي نيز بسيار مهم است. سنگهايي با رنگ سبز، لاجوردي و قرمز كه كمياب هستند داراي ارزش بيشتري مي باشند.
رنگ سنگهاي آذرين و دگرگوني سيليكاتي در ارتباط با رنگ فلدسپاتهاي تشكيل دهنده است كه برحسب نوع آن مي تواند رنگهاي صورتي، كرم، قرمز، سبز و سفيد را به خود بگيرد. در سنگهاي رسوبي، كاني هاي اصلي معمولاً بيرنگ هستند
(مانند كوارتز و كلسيت) اما وجود مقدار اندكي از ناخالصي ها باعث رنگي شدن اين سنگها مي شود كه از مهمترين آنها كربن و اكسيدهاي آهن است. رنگهاي سياه و آبي بر اثر وجود كربن آلي و رنگهاي سبز و قرمز و زرد مي تواند بر اثر وجود اكسيدها و هيدروكسيدهاي آهن به شرح زير به وجود آيد :

ثبات رنگ سنگها يكي از ويژگيهاي مهم و كاربردي آنهاست. رنگ بعضي از سنگها تغيير مي كند و آنهايي كه از مواد آلي
(خاكستري و سياه) تشكيل يافته اند، تغييرات بيشتري خواهند داشت. ثبات رنگ سنگ بستگي به مكاني كه سنگ در آن به كار مي رود دارد. سنگ آهك سياه اگر در داخل ساختمان به كار رود، رنگ آن براي مدت زيادي تغيير نمي كند اما اگر در بيرون ساختمان، در معرض شرايط جوي خاص مخصوصا با رطوبت زياد قرار بگيرد تغيير رنگ آن بسيار سريع رخ مي دهد.
رنگ بعضي از سنگها وقتي كه در معرض شرايط جوي قرار گيرند تغيير نموده و يا حتي از بين مي روند. سنگ آهكهاي خاكستري به مرور زمان سفيد مي شوند، آهكهاي سياه به خاكستري يا خاكستري زرد كم رنگ ميل مي كند. در ماسه سنگها و رس ها رنگ لاجوردي و سبز كه بر اثر سولفور آهن به وجود مي آيد، به وسيله اكسيداسيون ابتدا به زرد مايل به سبز و سپس به زرد يا قرمز تبديل مي شود. يكي از علل ديگر در تغييرات رنگ كه كمتر مورد توجه قرار مي گيرد وجود كانيهاي ناپايدار است كه به سهولت به كاني هاي ديگر تبديل مي شوند. تغييرات رنگ در سنگهاي سفيد نيز رخ مي دهد. معمولاً اين سنگها كدر مي شوند و بر اثر فعل و انفعالات شيميايي در مجاورت رطوبت، لكه هايي در سطح آنها به وجود مي آيد. فرسودگي اين نوع سنگ ها بيشتر در شهرهاي صنعتي و اقليم هاي گرم و مرطوب پديد مي آيد، در صورتي كه در هواي خشك و تميز دوام اين نوع سنگها بيشتر خواهد بود. كدر شدن سنگ در سطح آن يكنواخت نيست و در محل درزه ها و
حفره ها بيشتر است.

از علل ديگر تغيير رنگ در سنگها شوره زدگي است كه به صورت لكه هاي سفيد رنگ سطح آن را مي پوشاند. اين لكه ها معمولاً از ذرات كربنات كلسيم يا سولفات كلسيم تشكيل شده  و گاهي با كلرورها و نيتراتها نيز همراه هستند.
شوره زدگي بیش از آنكه به نوع سنگ مورد استفاده مربوط باشد، به بي توجهي در نصب آن برمي گردد. نمكها در صورتي كه تبخير سطحي پيش آيد روي سطح تشكيل بلور مي دهند و چنانچه تبخير در سطح زيرين پيش آيد نمك در درون سنگ انباشته مي شود.

تغيير رنگ سنگ به اهداف طرح و زيبايي آن آسيب مي زند ، بنابراين بايد در انتخاب سنگ به اين نكات توجه كرد :
الف) به هنگام انتخاب سنگ موردنظر ، به كاركرد آن در ساختمانهاي موجود با شرايط اقليمي مشابه دقت شود . معدنكاران و شركتهاي سنگبري كه با سنگ موردنظر سر و كار دارند مي توانند مشاوران خوبي در اين زمينه باشند.
ب) اغلب سنگهاي آهكي سياه در بيرون ساختمان در معرض شرايط جوي و نور آفتاب تغيير رنگ مي دهند.
ج) كانيهاي ناپايدار حتي به ميزان كم باعث تغيير رنگ مي شوند. پيش از انتخاب سنگ، اين موضوع را مي توان به وسيله مطالعه پتروگرافي بررسي كرد.

د) صيقلي بودن سنگ به دوام رنگ آن كمك خواهد كرد.

1-3  قيمت :

قيمت سنگ ساختماني به طور اهم به موارد زير بستگي دارد :

الف) نوع سنگ و قابليت كار روي آن ، خصوصا به لحاظ هزينه هاي استخراج و فرآوري

ب) قابليت دسترسي به كانسار و نزديكي به مسيرهاي حمل و نقل

ج) تغييرات رنگ و بافت در سنگ و فراواني آن

د) شرايط محلي

هر يك از عوامل فوق ممكن است بسته به شرايط حاكم بر بازار، ساير عوامل را تحت الشعاع قرار دهد .

1-4  ويژگيهاي فني سنگها :

ويژگيهاي فني سنگها كه با آزمايشهاي مختلف شيميايي، فيزيكي و مكانيكي به دست مي آيد به علت تنوع بافت ، ساخت و شرايط تشكيل سنگها، بسيار متفاوت مي باشد. با تجزيه شيميايي سنگها مي توان تا حدودي تركيب شيميايي آنها را به دست آورد و آن را به عنوان مكمل همراه با بررسيهاي كاني شناسي ميكروسكوپي مورد استفاده قرار داد. علاوه بر اين، وجود تركيبات مضر از قبیل پيريت، قطعات درشت ميكا ، تالك و غيره را می توان تعيين نمود. براي سنگهايي كه در مجاورت آبهاي شور به كار مي روند، حتماً بايد آزمايشهاي شيميايي به عمل آيد. از آزمايشهاي فيزيكي و مكانيكي به طور گسترده اي براي طبقه بندي سنگها استفاده شده است كه از آن جمله مي توان وزن مخصوص و مقاومت فشاري در يخبندان را نام برد.

1-4-1 تركيب شيميايي سنگها :

تجزيه شيميايي سنگها به موازات بررسي ميكروسكوپي آنها براي تشخيص كاني ها و درصد عناصر مي تواند مفيد باشد. در عين حال تجزيه شيميايي به تنهايي ناكافي است و حضور عناصر مضر را نشان نمي دهد. تجزيه شيميايي سنگهاي آذرين درصد اكسيد سيليسيم، اكسيد آلومينيوم و درصدهاي مختلفي از اكسيدهاي آهن، كلسيم، منيزيم و قليايي ها را نشان مي دهد، كه بستگي به نوع سنگ دارد. سنگهاي آهكي اگر خالص باشند، تنها حاوي كربنات كلسيم و كربنات مضاعف كلسيم منيزيم است، اما در صورت دارا بودن ناخالصي هاي رسي مقداري اكسيد سيليسيم، اكسيد آلومينيوم، اكسيد آهن و مقاديري آب شيميايي را نيز دارا هستند. ماسه سنگها در صورت خلوص به غير از اكسيد سيليس اكسيدهاي ديگري ندارند، اما اگر رسي باشند حاوي اكسيد آلومينيوم، اكسيد آهن و مقاديري آب شيميايي نيز هستند. اگر كربناتي باشند ممكن است چند درصد آهك را نيز نشان دهند.

1-4-2 بررسي ميكروسكوپي سنگها :

امروزه آزمايشهاي ميكروسكوپي جهت مطالعه سنگها از اهميت ويژه اي برخوردار است كه مي توان بوسيله آن، موارد زير را مطالعه كرد.

1- ساخت

2- بافت درجه بلوري شدن

اندازه و شكل دانه ها
رابطه بين بلورها

3- نوع و درصد كانيهاي تشكيل دهنده و نحوه توزيع آنها

4- تشخيص كاني هاي مضر

5- مشخص كردن جهت يافتگي كاني ها

6- تعيين درجه دگرساني كاني ها و نوع كاني هاي دگرسان شده

7- درجه هوازدگي

8- درصد تخلخل در سنگهاي رسوبي

9- تعيين نوع خميره و سيمان سنگ هاي رسوبي

10- نوع درزه ها و بررسي فشارهاي وارده به سنگ از نظر تكتونيكي

11- درجه رنگيني