مقاله علیرضا قاسم خانی؛ مدیر فروش شرکت ایتال ساب (تناکس ایران) و ابراهیم براری؛ دکتری مدیریت تکنولوژی و نوآوری را در ادامه مطالعه می‌کنید.
چکیده
فرآوری سنگ‌های ساختمانی فرآیندی با رویکرد فناوری محور است که در کنار بکارگیری ذوق و سلیقه استادکاران ماهر و استفاده از راهکارهای مختلف، با پیشرفت فناوری‌های مرتبط، نوآوری‌هایی را در خود متبلور می‌سازد که علاوه بر بهبود مستمر فرآیندهای فرآوری، درک جدیدی را از نیازهای مستتر مشتری امکان پذیر می‌سازد. به عنوان نمونه امروزه گزارشات زیادی در خصوص از دست دادن رنگ سنگ‌های گرانیت تیره مطرح می‌شود. اگر چه در بسیاری موارد کاهش رنگ سنگ‌های تیره امری اجتناب ناپذیر و طبیعی می‌نماید ولی با ارتقای آن می‌توان به محصولی با قابلیت و مطلوبیت بیشتر از منظر مشتری دست یافت که حفظ و ماندگاری طولانی مدت آن نیاز ملموسی را پوشش داده و حتی می‌تواند سبب گسترش بکارگیری سنگ‌های گرانیت تیره در معماری‌های داخلی گردیده و کاربری این محصول را بهبود بخشید.
مقدمه:
اگر چه استفاده از نوآوری‌های فناورانه هزینه‌های اولیه ای را بر تولید کننده ایجاد می‌نماید ولی گاهی بکارگیری راهکار جدید با هدف کاهش هزینه نبوده و اهداف توسعه محصول و گسترش بازار را دنبال می‌کند. تولیدکننده توانا زنجیره ارزش محصول خود را در محوریت قرار داده و با نگاهی نوآورانه ارتقای جدیدی را در چرخه ارزش محصول خود بدست می‌آورد. دپارتمان‌های ارتباط با مشتری در گستره جهانی بازار سنگ در طی نظرسنجی‌های انجام شده به پیشنهادها و نظرات مختلفی در خصوص فناوری‌های ارتقاء رنگ سنگ مواجه شده اند که پرشمارترین آنها در مورد گرانیت‌های مشکی مانند مشکی گالاکسی زیمباوه می‌باشد. توسعه فناوری و فرآیند رنگ کردن سنگ‌های گرانیت تیره در سال‌های اخیر به گونه ای چشمگیر و فزاینده با استقبال تولیدکنندگان و معماران قرار گرفته که گستره جدیدی از محصولات شیمیایی با قابلیت‌های مختلف ماندگاری و نفوذ را به صنعت معرفی نموده است. در این راستا شماری از گرانیت‌های مشکی ایران این ویژگی را دارند که با استفاده از فناوری‌های اشاره شده، جلوه ای زیباتر و مطلوبیتی فزاینده را به مشتری نهایی عطا نمایند. این امر انگیزه ای بالا برای تولیدکنندگان مشتری مدار بوده که طی سال‌های اخیر در جستجوی راهکارها و ابزارهایی برای ارتقای گرانیت تیره بوده و ضمن کسب تجارب ارزشمند، با تکنیک سعی و خطا، به توفیق‌هایی دست یافته اند.
روش‌های متداول:
بر طبق مشاهدات مختلف، برخی از کارخانجات سنگبری برای از بین بردن بوری و افزایش رنگ سنگ از شوینده‌های شیمیایی، اسیدها و غیره استفاده می‌نمایند. بررسی‌های کارشناسی موید این مطلب می‌باشد که استفاده از مواد شیمیایی نامناسب بر روی سطوح گرانیتی می‌تواند منجر به کاهش ویژگی‌های کلیدی سنگ شده و در موازات ارتقای موقت رنگ سنگ‌های تیره، کاستی‌هایی را نیز به همراه خواهد داشت. تجربه این کار تولیدکنندگان را به این نکته رهنمون داشته که هدف استفاده از رنگ بر روی سنگ‌های تیره صرفاً یک رنگ آمیزی نبوده و استفاده از محصولات فاقد اثر بخشی همه جانبه، علاوه بر عدم حصول هدف ثانویه، ویژگی‌های اولیه سنگ با کیفیت را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا همواره استفاده از فناوری‌های نوین که مراحل آزمون و توسعه محصول را به گونهای منطبق بر رویه‌های علمی به درستی و کامل سپری کرده اند- پیشنهاد می‌شود. این امر سبب می‌شود که تولید کننده از هزینه‌های ناشی از سعی و خطا اجتناب نموده و با تضمین تأمین کننده شناخته شده، از راهکارهایی استفاده نماید که اجرای پایلوت خود را با موفقیت سپری کرده اند. در حالیکه به هیچ عنوان نباید از مواد شیمیایی نامناسب روی سطوح گرانیتی استفاده نمود، برندهای معتبر که ساختار تحقیق و توسعه فعال داشته و تجارب قابل اتکایی در توسعه محصول جدید دارند، می‌توانند گزینه‌های نوآورانه مناسبی را به صنعت معرفی نمایند.
در حال حاضر تعدادی از سنگ‌های گرانیت مشکی وارداتی و بعضی از تولیدات داخلی با استفاده از رنگ‌ها و روغن‌های صنعتی پر رنگ تر می‌شوند. این رنگ‌ها می‌توانند حاوی مخلوطی از زغال سنگ روغن برزک باشند.
همچنین مواد شیمیایی افزایش دهنده رنگ در بسته بندی‌های گوناگون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند که در بسیاری از موارد این رنگ طی شستشو با آب و شوینده‌ها پاک می‌گردد. به طور یقین مواد شیمیایی نامناسب استفاده شده در این رنگ‌ها باعث رنگ پریدگی سریعتر سنگ خواهد گردید. بهترین راه اجتناب از خرید این گونه مواد نامرغوب و خرید از تولیدکننده معتبر می‌باشد و جهت اطمینان از عدم استفاده از رنگ‌ها و ترکیبات شیمیایی نامرغوب به روی سنگ، انجام آزمایشی ساده پیشنهاد می‌گردد؛ یک تکه پارچه سفید را به استون آغشته و بر روی سنگ می‌کشیم در صورتی که رنگ سیاه و یا آلودگی روی پارچه ایجاد گردید مسلماً آن سنگ با مواد نامرغوب رنگ شده است. در این راستا محصولاتی تخصصی به بازار عرضه شده است که طی فرآیندهای انحصاری و مخصوص به خود می‌توانند اثربخشی مطلوبی را به محصول نهایی بخشیده و ضمن ایجاد جلوه ای ماندگار، کاربردی جدید و قابل توسعه به معماری مبتنی بر سنگ ایجاد نماید. اکنون وقت آن رسیده که اذعان نماییم استفاده از سنگ در ساختمان فراتر از یک عنصر پوششی در ساختمان بوده و نقش تزئینی این پوشش طبیعی و گرانبها همواره مورد توجه طراحان معماری باقی و مدنظر خواهد ماند. پس لازم است که تولیدکنندگان توانای این صنعت به این نکته توجه نمایند که افزایش مطلوبیت جلوه سنگ در نمای معماری علاوه بر گسترش فروش، مطلوبیت بیشتری را ایجاد می‌نماید که صرف هزینه بیشتر در این فرآیند را اقتصادی نیز می‌نماید.
فناوری‌های نوین
حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا می‌توان سنگ گرانیت مشکی کم رنگ را با روشی مطلوب و استاندارد پررنگ تر کرد؟ پیش از توجه به فناوری‌های نوین برای این منظور، می‌بایست بدانیم که در جستجوی چه هدفی هستیم و چه راهکارهای موثرتری در صنعت پیشرو معرفی شده و در حال استفاده می‌باشد. دلیل اصلی رنگ آمیزی سنگ‌های طبیعی می‌تواند از مطلوب نبودن رنگ طبیعی آنها نشات گرفته باشد که می‌تواند عدم موفقیت آن در جذب بازار را به همراه داشته باشد. بدین منظور بسیاری از کارخانجات از روش‌های گوناگونی جهت ترمیم آنها استفاده می‌کنند. بسیاری از انواع گرانیت‌ها با رزین اپوکسی ترمیم می‌شوند که این امر علاوه بر افزایش رنگ سنگ با نفوذ در ترک‌های میکرونی آن سبب افزایش مقاومت سنگ می‌گردد. این روش اثر بخشی مطلوبی را ایجاد می‌کند که در صنعت به گونه قابل توجهی از آن استفاده می‌شود. نکته مهمی که در این روش می‌بایست به آن اشاره نمود، کیفیت سیستم اپوکسی و میزان رقیق بودن غیر حلال آن می‌باشد. تصور اینکه با حلال‌های شیمیایی می‌توان هر سیستم اپوکسی را به میزان دلخواه رقیق سازی نمود، بر پایه عدم احاطه فنی و دانش کافی بوده و نتایج آن منطبق بر افزایش کیفیت سنگ نخواهد بود. گاهی استفاده از مواد اولیه نامناسب که در راستای تخصصی هدف مدنظر تولید نشده اند، خود مسبب عدم کیفیت می‌گردند که هزینه صورت گرفته را نه تنها بی اثر نموده بلکه تصویری نامطلوب برجای می‌گذارند. قابل ذکر است که کارخانجات پیشرو در این صنعت از محصولات خاص و منحصر به فردی که مختص این فناوری ابداع شده اند، استفاده می‌کنند که این محصولات در بازار جهانی با استقبال چشمگیری مواجه شده اند. پیرو مطالب عنوان شده با هدف کمک به پیشرفت صنعت سنگ، فناوری‌های نوین مطرح شده در بازار که در صنعت فرآوری بطور گسترده ای در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند را معرفی می‌نماییم:
به این منظور برای گرانیت مشکی راه حل‌های بی نظیر و منحصر به فردی معرفی شده که با توجه به میزان کیفیت، ماندگاری و اثربخشی این محصولات، به صورت تک جزئی، دو جزئی و سه جزئی تجاری سازی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات پاسخی موثر برای ارتقای کیفیت گرانیت‌های مشکی را با تقویت
زیبایی‌های طبیعی سنگ و افزایش جلوه آن، ارائه می‌دهد.
سیستم‌های تک جزئی جهت بهبود گرانیت مشکی با کیفیت کم و متوسط پولیش خورده، فلیم یا چرمی استفاده می‌شود. ترمیم کننده‌های تک جزئی به واسطه پوشاندن پولک‌های سفید و دانه‌های رنگی، سبب افزایش رنگ و تونالیته گرانیت‌های مشکی می‌شوند. این محصول بدون اینکه زیبایی طبیعی سنگ را دستخوش تغییر نماید، حتی می‌تواند در کاهش قابلیت جذب آب سنگ نیز اثر مطلوبی بگذارد.
در سیستم‌های دو جزئی، از سیستم‌های مخصوصی برای فرایند رزین کردن گرانیت مشکی استفاده می‌شود که به صورت مایع مشکی رنگ و با غلظت بسیار پایین بوده که دارای سرعت واکنش متوسط و سختی کم می‌باشد که به واسطه نفوذ در سنگ افزایش پایدار تونالیته رنگ را موجب شده و لک‌ها و پولک‌ها را به گونه ای عالی پوشش می‌دهد.
سیستم‌های سه جزئی، موثرترین و ماندگارترین سیستم مورد استفاده برای ارتقای رنگ گرانیت مشکی بوده که یک فرایند انحصاری چند مرحله ای برای ترمیم گرانیت‌های پولیش خورده می‌باشد. در این فرایند از یک پرایمر برای نهایت اثربخشی و یک سیستم خاص برای نهایت ماندگاری و پایداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. پرایمر سبب افزایش چسبندگی این سیستم به سطح گردیده و حصول بهترین نتیجه را ممکن می‌سازد.
نتیجه گیری:
صنعت سنگ با بکارگیری نوآوری‌های اثربخش، می‌تواند گام‌هایی اثربخش و روبه جلو در ارتقای کیفیت محصولات و سنگ ایران داشته باشد. یکی از متداول ترین راهکارهایی که در سال‌های اخیر در این صنعت مورد استفاده قرار گرفته، ارتقای رنگ گرانیت تیره است که با استفاده از سیستم‌های مختلف در فرایند فرآوری
گرانیت تیره استفاده می‌شود. سیستم‌های دو جزئی و سه جزئی راهکارهای نوینی است که در سال‌های اخیر نتایج مفیدی را با خود به همراه داشته است و سیستم تک جزئی علاوه بر سنگ‌های پولیش خورده، برای سطوح گرانیت تیره فلیم یا چرمی نیز پیشنهاد می‌شود. در این راستا تجارب و فرآیندهای بکارگیری سیستم‌های فوق، نقش موثری خواهند داشت که در تحلیل‌های فنی بیشتر به این مقوله پرداخته خواهد شد.
